Vliegveld Bergen  

Onderzoek plaatjes 21 RI Schoorl 

Ocktober 2019: De afgelopen weken zijn wij bezig met een onderzoek naar de gevonden naamplaatjes in Schoorl.Wij hopen elke naam een gezicht te kunnen geven al zal het onderzoek nog wel een tijd duren. Wij stonden uitgebreid in het nieuws, De Telegraaf, RTVNH , NOS, en SBS6.

Wij zoeken familie van het 21RI soldaten die in 1940 in Schoorl gelegerd waren.

Heeft u informatie foto's of andere zaken mail ons dan ook als u zaken heeft die betrekking tot het vliegveld van Bergen:

[email protected]

In 1937 is er begonnen met de bouw van het militair  vliegveld Bergen.  Er was dreiging uit Duitsland waar Adolf Hitler aan de macht was. Men dacht in die tijd hoe verder wij bij de grens van Duitsland af zitten hoe veiliger het was. Het duurde twee jaar voordat vliegveld Bergen operationeel was. In de zomer van 1939 is het vliegveld in gebruik  genomen en kwamen de eerste toestellen. Om het vliegveld te bouwen zijn er honderden mensen ingezet oa werkloze uit de omgeving. De start en landingsbaan was van gras er zijn drie platforms en zes hangars gebouwd in mei 1940 was het vliegveld nog niet klaar een vierde platform en  verspreide hangars zijn nooit afgemaakt.

Er stonden drie typen toestellen de Fokker CX, de Fokker CV en de moderne Fokker G-1 in 1940. In de mobilisatie periode 1939 / 1940 waren er rond de 900 manschappen gelegerd op en rondom het vliegveld. De grond verdediging van het vliegveld is uitgevoerd door troepen van het 1e regiment infanterie en diverse andere eenheden.  

Op 10 mei 1940 rond 4 uur in de morgen wordt het vliegveld aangevallen door de Duitse Luftwaffe. Toestellen komen aangevlogen via de Noordzee en vliegen over Bergen aan zee richting het vliegveld. Op dat moment staat er 12 Fokker G-1’s op platform drie opgesteld keurig in een rij.

Platform drie was nog maar een week in gebruik, voor deze opmerkelijke opstelling hebben de Fokker G-1’s verspreid opgesteld gestaan oa langs de hoeverweg naast boerderijen. Ze waren een gemakkelijke prooi voor de aanvallende Duitse toestellen. 1 Fokker G-1 wist nog op te stijgen de rest is zwaar beschadigd. Tijdens deze aanvallen zijn er diverse Nederlandse manschappen om te leven gekomen. Boordschutter Piet Lok maakt tijdens de aanvallen een aantal foto’s.

Er heerst paniek en een hoop manschappen verlaten het vliegveld richting het dorp Bergen.

Om u een voorbeeld te geven de G-1 toestellen zijn gevuld met patronen 6000 per vliegtuig bij een brand ontploffen deze  en springt alles alle kanten op. In hangar 5 zijn twee toestellen afgebrand. Op het platform zijn ook twee toestellen afgebrand. Vier maal 6000 patronen vlogen in het rond gedurende de aanvallen en de kogels van de aanvallende vliegtuigen en de bomscherven die in het rond vliegen. Een levensgevaarlijke situatie. Tussen 10 mei 1940 en de capitulatie heerste er angst onder de militairen. Er zijn twee schietincidenten geweest waar Nederlandse troepen elkaar onder vuur namen. Men was bang voor luchtlandingen van Duitse parachutisten of vijandelijke troepen verkleed in Nederlands uniform zoals elders in het land. Bij een schietincident nabij het vliegveld bij landgoed de Karpeton is een Nederlandse militair om het leven gekomen.

Tussen 10 mei en 15 mei 1940 zijn er diverse missies nog uitgevoerd vanaf het zwaar beschadigde vliegveld met oudere Fokkers CX  die verspreid opgesteld stonden en gerepareerde G-1’s’.

Na de capitulatie op 15 mei 1940 heeft de Duitse Luftwaffe het vliegveld in gebruik genomen voor konvooi bescherming op de Noordzee. Direct is begonnen met het opbouwen en camoufleren van het vliegveld. Er kwamen dag en nachtjagers op Bergen. In totaal zijn er rond de 52 Duitse eenheden gestationeerd geweest op het vliegveld met verschillende vliegtuigen oa BF109, BF 110. Hangaars gecamoufleerd als boerderijen en een heuse schijnmolen boven een ketelhuis om de schoorsteen te verbergen. De bezetter deed er alles aan om het vliegveld te camoufleren . In Egmond binnen was ook een schijnvliegveld.

In de bezetting periode zijn ook bunkers gebouwd rondom het vliegveld. Dit ter verdediging van het luchtruim. Vandaag de dag zijn deze bunkers nog goed zichtbaar in het land rondom het vliegveld. Ook de Duitse commando bunker waar het museum in is gevestigd.

Tot 1944 hebben de Duitsers het vliegveld in gebruik gehad.  Na de invasie in Normandie 6 juni 1944 is het vliegveld onklaar gemaakt. Bruikbaar materiaal is naar Leeuwarden afgevoerd waar Fliegerhorst Bergen een onderdeel vanuit maakte. Tijdens de jaren 1940 en 1945 zijn er veel luchtaanvallen op vliegveld geweest de grootste was in mei 1944 het Amerikaanse bombardement. Binnen de grens Bergen zijn er tijdens deze jaren 32 toestellen verloren gegaan.

De eerste Amerikanen die op europees grondgebied zijn gesneuveld zijn om het leven gekomen op het vliegveld Bergen tijdens een aanval in 1942.

In mei 1945 kort voor de bevrijding zijn er voedseldroppings geweest op het vliegveld.

Na de oorlog is het vliegveld niet meer in gebruik geweest als vliegveld.

Defensie heeft het terrein als mobilisatie complex aangehouden tot 2013 toen zijn er delen verkocht. Oa aan boeren natuurmonumenten.

Het is belangrijk de geschiedenis van het vliegveld  te behouden en vast te leggen daarom hebben wij een museum opgericht om dit onder de aandacht de houden. Ons museum is gevestigd in een telefoon bunker langs de groeneweg ter hoogte van huisnummer 10 overzijde van de weg. Onze normale openingsdagen zijn elke laatste twee zondagen van de maand tot oktober 

In onze foto map diverse foto’s uit diverse periodes van het voormalige vliegveld Bergen.

Foto boven de opstelling 10 mei 1940. Foto rechts vanaf de zelfde positie genomen 2013